Biogas

Otto Beaujon

Vorige week kon u in De IJsselbode lezen dat het programmateam voor de energietransitie denkt aan het verwarmen van de binnenstad van Oudewater met biogas. Dat is: de energie die in afvalstoffen zit omzetten in gas. Dat gas is dan niet 100% zuiver aardgas, maar een mengsel van methaan, propaan, butaan en dergelijke, omdat de omzetting van de energie in het afval gebeurt met bacteriën en schimmels, die het verschil niet weten, zal ik maar zeggen. Natuurlijk zal dat gas gefilterd, gezuiverd en zoveel mogelijk constant van samenstelling zijn. Het brandt dan als campinggas.

Wij wisten dat al toen we vijftien waren, zestig jaar geleden. Je kon je scheet in brand steken: liggend op je rug, met je knieën zo hoog mogelijk opgetrokken en je broek strak, en als iemand dan een kaars vlak bij je gat hield dan kon je met een flinke scheet een mooie steekvlam produceren.

In 1984 werd in Berlijn de eerste Berlijnse kinderboerderij feestelijk geopend en ik mocht -Getränke und Imbiss werden nach der Zeremonie gereicht- daarbij zijn. Die kinderboerderij lag op een uitgestrekt terrein waar bijna veertig jaar lang het vuilnis van West-Berlijn (dat had toen 2,2 miljoen inwoners) gestort was. U begrijpt, ze konden er anders niet mee uit de voeten, aan alle kanten omringd als Berlijn toen was door de DDR. En wilden ze dáár hun vuilnis kwijt, dan moesten ze er dik voor betalen.

Met Europese subsidie was over een deel van die enorme vuilnisbelt een soort omgekeerde trechter (van canvas) gebouwd, en het brandbare gas dat door vergisting spontaan in die vuilnisbelt ontstond, werd opgevangen om de boerderij en een aantal woningen in de wijk Kreuzberg te verwarmen. Het was een veelbelovend project, maar ook toen al was duidelijk dat ondanks de dagelijkse aanvoer van nieuw huisvuil het op een dag veel te weinig gas zou opleveren om alle Westberlijners van gas te voorzien.

In 1978 werd een Franse brandweerman, Jean Pain, benoemd tot opperbrandmeester van een departement in de Provence. Hij moest zorgen dat er daar zo min mogelijk kans op bosbranden was. Hij had de bossen ingedeeld in een soort dambordpatroon. In de ‘witte’ vakken liet hij de ondergroei, die meestal als eerste vlam vat, weghalen en alleen de grote bomen liet hij staan. Het model blijkt na 50 jaar succesvol, maar Jean Pain moest wel jaarlijks enorme bergen snoeihout kwijt. Hij bedacht de allereerste snoeihout-snippermachine, en vercomposteerde de snippers tot tuinaarde en biogas, omdat het rendement van composteren veel hoger is dan bijvoorbeeld het hout verbranden in een fornuis of stoomketel.

Jean Pain heeft een prachtig demonstratielandgoed aangelegd in Londerzeel bij Antwerpen (in Frankrijk kreeg hij nergens vergunning), en daar kun je gaan kijken hoe het werkt. Maar ook bij Jean Pain besef je, dat er nooit genoeg snoeihout is om bijvoorbeeld een hele stad van gas te voorzien.

Bij ons deed het ministerie van economische zaken al proeven met houtsnippers uit landen waar ze plaats genoeg hebben, maar die moeten dan versnipperd worden en per schip uit Finland of Canada komen. In schepen met dieselmotoren op zware stookolie, naar een compostfabriek op de Maasvlakte. En dan komt de uitstoot aan stikstofoxiden van dat vervoer grotendeels boven zee. Mare Librum, zei Hugo de Groot: de handel en wandel op zee is van iedereen. Niet letterlijk natuurlijk want alleen Christus kon wandelen over het water. Maar wel dat je daar dus ook al je afval inclusief stikstof in mag laten neerdalen. Dus telt die stikstof niet mee in de sommen van minister Van der Wal, en we vergeten voor het gemak ook nog even hoeveel energie dat vervoer zelf wel niet kost. Dat struisvogel-effect van die zogenaamd circulaire houtsnippers maakt de haalbaarheid scheef, kreupel en naïef.

Voor een deel ligt de oplossing voor het oprapen. Denk aan het aansteken van je scheet. Het mestoverschot in onze streek kan een bron van energie bij uitstek zijn, waarbij ammoniak omgezet wordt in nitraat, dat de akkerbouw goed kan gebruiken. Dat is nog eens echt innovatie.

Enne.. u ook veel succes met uw privé energietransitie!