Wateroverlast té veel voor rioolstelsel Montfoort

Sjoukje Dijkstra

Borrelende toiletten, doucheputdeksels die los schoten, en putdeksels die in de straten omhoog kwamen. De stortbui van afgelopen donderdag zorgde voor veel wateroverlast in heel Nederland. Ook in Montfoort stonden garages en kelders blank, waaronder de kelder van het stadskantoor…

Doordat het riool de hevige regenval niet aan kon, werd de druk te hoog en kwamen met name op het bedrijventerrein putdeksels los. In Montfoort dreven de drollen nog net niet door de straat (zoals in Woerden). Bij sommige inwoners stroomde het toilet wel over. Hoe het kan dat door zo'n stortbui het riool het niet meer aan kan, daarover bestaan meerdere theorieën… Was deze stortbui nu echt zo groot?

Een woordvoerder van gemeente Montfoort laat weten dat dit inderdaad zo was: "Het huidige rioolstelsel moet een neerslag van 20mm kunnen verwerken; tijdens de buien van afgelopen week viel meer dan 20 mm." Dat beaamt Egbert Dimmendaal: "Als lid van de VWK (Vereniging van Weerkunde en Klimatologie) volg ik het weer met bovengemiddelde belangstelling. Ik registreer onder andere de dagelijkse hoeveelheden neerslag. Ik kan bevestigen dat het buiencomplex van donderdagavond zeer bijzonder was. De teller stond gisteravond op 45 mm (= 45 liter per m2) er is uiteindelijk ruim 50 mm gevallen. Hierop is de regenwaterafvoer niet berekend, dat kan ook haast niet. In de Burggraaf Zwederlaan stond ook zo'n 20 cm water; wat overigens een uurtje na de bui al weer weg was." Volgens Rob Jonkers is dit 'het nieuwe normaal': "Klimaat verandert en gaat gepaard met felle buien. Vandaag een nieuwe roos geplant in de voortuin. De bovengrond was nat, maar op tien centimeter was de grond al kurkdroog. Overigens hebben we in 2003 op de dag van de jaarmarkt hetzelfde meegemaakt. Er zijn ook legio voorbeelden van plaatsen elders in het land die veel vaker zijn getroffen. Zo bijzonder is het dus niet. Overigens het water bij mij in de straten was na een uurtje al weg. Wen er maar aan, want het zal nog wel eens meer gaan gebeuren." Stichting Platform Duurzaam Montfoort (SPDM) probeert juist om die reden ook mensen te bewegen om bijvoorbeeld een regenton aan te schaffen. Sylvia Benschop van SPDM zegt: "Recent hebben we daarom in maart in samenwerking met Groenrijk een regenton actie georganiseerd, waarbij klanten met korting een regenton konden aanschaffen." Opgevangen regenwater kan onder andere gebruikt worden voor bewatering van de tuin en het riool wordt daarmee ontlast. Natuurlijk zorgt het er ook voor dat er geen kostbaar drinkwater wordt gebruikt.

Inspecties kwetsbare bemalingsgebieden

"Met zo'n wolkbreuk en zoveel water in korte tijd waarbij de riolering het even niet aankan en sommige straten blank staan is dat niet zo vreemd", aldus Jonkers. "Water wil ergens heen. Je moet gewoon zorgen dat water kan worden afgevoerd. Niet alleen via riolering maar ook via een tuin. Maar ja als die vol ligt met stenen tegels…" Gelukkig werkt de gemeente Montfoort ondertussen ook aan een plan om met de gevolgen van het veranderende klimaat om te gaan. "Omdat het de verwachting is dat dit soort neerslag (veel water in relatief korte tijd) in de toekomst vaker gaat voorkomen, worden in het nieuwe rioleringsplan (waar op dit moment aan wordt gewerkt) maatregelen voor de korte en lange termijn opgenomen. Op korte termijn schaffen we een pomptrailer aan: deze geeft ons de slagkracht om kolken vaker te reinigen als dat nodig is. De kolken worden nu eens per jaar gereinigd. Ook wordt het functioneren van overstorten verbeterd. Voor de lange termijn komen in het nieuwe rioleringsplan maatregelen die ons rioolstelsel bestand maken tegen zwaardere belastingen en laten we inspecties uitvoeren bij bemalingsgebieden die na hevige buien kwetsbaar zijn gebleken."

Alweer raak aan de Johan de Ridderlaan

Sandra van Es reageert: "De gemeente schuift alles af in dit soort situaties. De garage bij ons heeft al vaker onder water gestaan. De gemeente ontkende dat gemalen te laat open zijn gezet terwijl dit door diverse partijen genoemd werd. Ook nu weer hoorde ik hier gisteravond weer dingen over, je wordt er moedeloos van." Ook in 2002 en 2003 stroomde bij haar de garage vol. "We weten dat we een huis met garage onder het huis hebben maar het is wel heel erg zuur. Zeker als je weet dat er bij de bouw van deze huizen fouten zijn gemaakt. En ja, ik weet dat ik er zelf voor kies om in dit huis te wonen." Uit voorzorg plaatste ze de meeste spullen in de garage al hoger, om schade te voorkomen. "Veel simpele spullen zijn wel nat. Het kost een hoop tijd om alles weer te drogen en op te ruimen."

Volgens Elly van der Neut wordt er wel degelijk gepompt. Teveel zelfs, meent zij. "Al ruim voor het begon te regenen werd gepompt. En dat is ook een van de redenen dat de ondergrond bijna geen water meer kan opnemen. Regenwater krijgt tegenwoordig nauwelijks meer de tijd om in de grond te zakken. Binnen 24 uur staat het oppervlaktewater al weer op de normale stand en is het zo kostbare regenwater naar de zee weggepompt." Gerben Hagoort is kritisch op het Waterschap: "Als garage kelders keer op keer vol lopen terwijl ze aan de rand van een stadje liggen, kun je toch wel spreken van falend beleid... Hoezo waterschap 'veilige dijken, droge voeten'?!"

Natte voeten in het stadskantoor

Ook in de kelder van het stadskantoor "regende het op een gegeven moment net zo hard als buiten". Dat laat Aad van der Veen, assistent van de brandweer, weten. Volgens hem werd er op dat moment niet adequaat gereageerd. Ondanks dat de keldervloer 6 à 7 centimeter onder water stond, werd een melding aan de brandweer, ingetrokken. Van der Veen vindt dat onbegrijpelijk en deed daarover de volgende dag zijn beklag bij de burgemeester. Gemeentesecretaris Marc van der Veer verklaart waarom de melding ingetrokken werd: "Ik heb persoonlijk polshoogte genomen van de situatie. Die had op dat moment geen prioriteit. Wij vonden dat we geen beslag mochten leggen op de brandweer, want de inwoners van de gemeente hebben de eerste prioriteit." Hij meent dat een en ander vast en zeker berust op een misverstand, en dat ze elkaar in de bewuste nacht net zijn misgelopen. "Maandag heb ik een afspraak met Aad van der Veen om een en ander even op te klaren."