Heksenmonument

Aad Kuiper

Oudewater, ook wel ‘heksenstad’ genoemd, heeft om die reden direct te maken met de oprichting van de Stichting Nationaal Heksenmonument. Naar aanleiding van de heksenvervolgingen tussen ongeveer 1450 en 1750 (met tienduizenden slachtoffers in Europa en dus ook in Nederland) heeft de schrijfster Susan Smit, een van de oprichters van de stichting, samen met een aantal andere betrokken vrouwen een boek geschreven: Heksenmonument - ook Isa van der Wee van Museum de Heksenwaag heeft aan dit boek bijgedragen. Het boek Heksenmonument komt op 30 mei uit en is vanaf dan ook te koop bij de Readshop. Aansluitend is er op zaterdag 3 juni op verschillende plekken in Nederland een landelijke actiedag georganiseerd: op plekken waar heksenverbrandingen hebben plaatsgevonden, worden die dag witte bloemen gelegd. Ook in Oudewater. Hoewel, zoals bekend, dit, in tegenstelling tot alle andere plaatsen, de plek was waar beschuldigden een eerlijke behandeling kregen; Oudewater was een vrijplaats in Europa.

Eeuwenlang zijn er tienduizenden mensen, voornamelijk vrouwen, veroordeeld, gemarteld en geëxecuteerd als gevolg van de heksenvervolgingen. Ook in Nederland vonden die plaats. Stichting Nationaal Heksenmonument heeft als doel een fysiek monument in de publieke ruimte te realiseren ter nagedachtenis aan hen die op het grondgebied van het huidige Nederland als heks zijn aangewezen, gemarteld, veroordeeld en vaak ter dood gebracht. De Stichting Nationaal Heksenmonument is opgezet door een bonte groep die zich vrijwillig inzet. Zij zijn o.a. kunstenaar, schrijver, psycholoog, theatermaker, beleidsadviseur en journalist. Ze zetten zich in voor eerherstel en werken samen om tot zo’n nationaal monument te komen. Pas als dat er is, en deze geschiedenis haar rechtmatige plek inneemt in het collectief bewustzijn, weten ze dat ze geslaagd zijn in hun streven.

Zaterdag 3 juni

Op zaterdag 3 juni organiseert de Stichting Nationaal Heksenmonument bovendien een wel heel bijzondere landelijke actiedag. Het bestuur van deze stichting bestaat momenteel uit Susan Smit (schrijver), Bregje Hofstede (journalist, columnist en schrijver) en Manja Bedner. De laatste kennen we als Aleyda uit de succesvolle voorstelling ‘De Heks van Almen’, van Theatermakers Achterhoek; de voorstelling die vorig jaar in Oudewater groot succes oogstte. De voorstelling gaat zelfs al voor het vierde jaar in reprise.

Op die landelijke actiedag worden op plekken waar heksenverbrandingen hebben plaatsgevonden witte bloemen gelegd. De lijst met plekken waar bloemen worden gelegd groeit nog steeds. Via www.nationaalheksenmonument.nl/ kan je zien waar allemaal bloemleggingen plaatsvinden en meer informatie vergaren. Ook in Oudewater vindt, ondanks het feit dat Oudewater wat betreft heksenvervolgingen een vrijplaats in Europa was, het leggen van witte bloemen om 12.00 uur plaats bij Museum de Heksenwaag. Isa van der Wee zal daarbij kort stilstaan bij het fenomeen heksenvervolgingen.