Bijna verdwenen ambachten: Het ‘stil leven’ van kunstschilder Hans Dronkert

Sjoukje Dijkstra

Het lijken lang vervlogen ambachten, maar in deze regio zijn ze nog steeds levend en relevanter dan ooit. In een serie vertellen lokale ambachtswerkers wat hun ambacht inhoudt en hoe toekomstbestendig het is.

‘Het vastleggen van bestaande taferelen in schilderijen is van wezenlijk belang’

Met een voorliefde voor olieverf laat Hans Dronkert zich inspireren door de natuur, vergezichten, en de echt Hollandse landschappen. Ook Bijbelse taferelen legt hij graag vast.

Heb je een opleiding gehad?

“Hoewel ik geen formele kunstopleiding heb genoten, herinner ik me dat ik twee of drie avonden op een zolder in Bodegraven heb doorgebracht, waar ik mijn eerste stappen in het schilderen zette. Met beperkte ervaring raadpleeg ik af en toe boeken en vraag ik bij aankoop van schildersbenodigdheden advies aan kenners. Ik heb zelfs een film aangeschaft van een gerenommeerde kunstenaar, die zijn inzichten deelde over het toepassen van schildertechnieken in verschillende fasen. Deze kennis probeer ik te integreren en mijn eigen stijl te ontwikkelen. Op internet stuit ik regelmatig op inspirerende filmpjes van kunstenaars wereldwijd, en ik experimenteer graag met de geleerde technieken. Een boeiende benadering die ik hanteer, is niet alleen de pure kleur uit het tubetje te gebruiken, maar ook het mengen van verschillende tinten. Nu de jongens het huis uit zijn, heb ik mijn eigen kamertje en kan ik ongestoord mijn creatieve uitingen verkennen.”

Wat is het mooie van dit ambacht?

“Het schilderen van winterlandschappen is voor mij een uiterst rustgevende bezigheid. Het is alsof ik me volledig in het landschap begeef, deelneem aan de sfeer en de rust die het uitstraalt. Mijn ervaringen tijdens wandelingen in dergelijke winterse taferelen probeer ik op het doek te vangen, waarbij ik de serene atmosfeer tot uiting wil brengen. Bijvoorbeeld, als ik langs het strand loop, ervaar ik een unieke eenzaamheid en een verbinding met de ruimte, de rust, de zee, en de golven die zachtjes aan land rollen. Het fenomeen van het droogvallen, vooral bij eb, fascineert me enorm. Elke keer is het een nieuw schouwspel met een ander wolkendek en een variërend kleurenpalet dat ik graag weergeef in mijn schilderijen.”

Hoe belangrijk is het ambacht van een schilder lokaal?

“Het vastleggen van bestaande taferelen in schilderijen is van wezenlijk belang. Op die manier creëer je een tastbare herinnering aan momenten die na verloop van tijd kunnen verdwijnen door aanpassingen in de omgeving of stadsontwikkelingsplannen. Toen ik rond 1972 naar Montfoort kwam, heb ik gezien hoe de stad transformeerde met nieuwe bouwwerken en woonwijken die verrezen. Als je destijds sfeerimpressies had gefotografeerd, zou je nu kunnen zien hoe bepaalde plekken volledig zijn veranderd of zelfs verdwenen door stadsuitbreidingen. Deze schilderijen dienen dan als een waardevolle bron van herinneringen. Net zoals bij de recente tentoonstelling waarbij herinneringen aan de IJsselkade werden opgeroepen. Deze plek is nu anders ingericht en verbouwd. Een illustratief voorbeeld hiervan is het plaatje bovenaan de kast, dat de trekschuit toont, een beeld dat niet meer bestaat. Op deze manier bieden schilderijen een blijvende herinnering. Zelfs na mijn overlijden kunnen mijn kunstwerken aan de muur dienen als een tastbare erfenis, bijvoorbeeld met de gedachte: ‘Mijn opa heeft dit gemaakt’.”

Het vak van een kunstschilder is een ambacht. Waarom?

“Vroeger, in een tijdperk zonder fototoestellen en computers, werden bekendmakingen, vooral in de religieuze wereld, gedaan via iconen en vergelijkbare middelen. Musea herbergen talloze portretten van families en straattaferelen die op ambachtelijke wijze werden vastgelegd. In die periode pasten mensen verschillende technieken toe, waarbij ze vaak hun eigen verf maakten en mengden. Hoewel ik nu verf direct uit tubetjes gebruik, zie je nog steeds dat sommige kunstenaars hun verf zelf samenstellen, een praktijk die met de beschikbaarheid van kunstbenodigdhedenwinkels is vereenvoudigd. Het gebruik van verschillende gradaties en technieken biedt een waardevolle veelzijdigheid aan mogelijkheden. Het ambachtelijke karakter van schilderen blijft van oorsprong behouden en is nu toegankelijker dankzij moderne hulpmiddelen.”

Wie zijn voorbeelden van schilders waar je fan van bent?

“Ik heb een diepe bewondering voor het werk van Rembrandt, vooral vanwege zijn meesterlijke beheersing van lichtinval. Geïnspireerd door het verhaal van de herders in het veld, heb ik zelf een schilderij gecreëerd waarop de herders te midden van de schapen staan. Plotseling verschijnen de engelen, en de herders, die aanvankelijk alleen waren om de wacht te houden over hun kudde, schrikken zich een hoedje. De spanning en emoties van dat moment probeerde ik vast te leggen - de schrikreactie van de een, de aarzelende blik van de ander - toen zij het bericht ontvingen van de geboorte van Jezus. In een ander werk heb ik een fragment van Rembrandt proberen na te bootsen, gerelateerd aan het bezoek van de herders aan de kribbe. Het licht dat Jezus omringt, verlicht de figuren eromheen, waaronder de herders, Jozef en Maria. Het speelse spel van licht en schaduw, kenmerkend voor Rembrandt, heb ik met veel toewijding in mijn werk proberen te evenaren, waarbij ik dezelfde compositie en lichteffecten heb nagestreefd.”

Wat kunnen kinderen ervan leren voor de toekomst?

“Schilderen, muziek en zang lijken tegenwoordig op scholen steeds meer naar de achtergrond te verdwijnen. Het is jammer, want juist hierin kunnen kinderen hun gevoelens en belevingen tot uiting brengen. In een tijd waarin kinderen vaak alleen maar achter schermen zitten om te gamen, kan het stimuleren van activiteiten zoals tekenen en lezen een waardevolle aanvulling zijn. Persoonlijk ben ik op de lagere school gestart met blokfluitlessen, wat niet alleen bijdraagt aan muzikale kennis, maar ook aan de waardering voor zang en andere artistieke expressievormen. Een bezoek aan een museum kan eveneens inspirerend zijn, omdat het de kans biedt om te zien hoe anderen hun creativiteit uiten en welke verschillende benaderingen er bestaan. Het zou wenselijk zijn als dit soort artistieke ontwikkelingen op scholen meer aandacht zouden krijgen.”