John

Otto Beaujon

Van de zomer kneep John ter Steege er stilletjes tussenuit. Sinds een paar jaar was hij weduwnaar en hij miste Wijnie nog elke dag.

John was de laatste echte oudijzerboer van Oudewater, op een streep land tussen de Waardsedijk en de Grote Gracht. De grote container voor het ijzer stond discreet achter een dichte haag van Thuja, je kon er met de auto naast rijden en je oud ijzer erin kieperen, John vond het best. In de goede tijden werd die bak wekelijks door de groothandel omgewisseld voor een verse.

Als je voor je oud ijzer nog iets voor wilde beuren dan moest je door het hek naar achteren en dan kwam er eerst een klein venijnig hondje aan je broek hangen. Was ‘t bekend volk, dan werd het beestje onmiddellijk tot de orde geroepen en kwam John tevoorschijn: uit de loods, uit het huis of uit de kabelpellerij. Wat kom je brengen jochie, of wat zoek je?

Onder het afdak stond een levensgrote weegschaal met een wijzerplaat van wel een meter doorsnee, en die woog tot 10 gram nauwkeurig. De dagkoersen van koper, brons, messing aluminium, lood, zink en tin had John allemaal in zijn hoofd en de prijs werd altijd afgerond op hele guldens, later euro’s, naar boven of naar beneden, naar gelang het verkoop of inkoop was.

John was trouwens de rotste niet, als je bijvoorbeeld een reepje latoenkoper zocht, dan mocht je dat meestal voor niks meenemen als je omgekeerd het gruisijzer gewoon bracht zonder bonnetje te vragen.

Zat John op de praatstoel, dan ging het over de zaterdagmiddagen van vroeger, toen John met zijn maten uit Papekop en met de paarden naar een keuring, een markt of een wedstrijd ging: eerst rijden, dan stappen.

Wijnie bleef meestal achter de coulissen, in de houten bungalow waar ze met haar groene handen honderden orchideeën telkens weer in bloei kreeg. In afgekeurde smeltkroezen van de aluminiumsmelterij kweekte Wijnie de prachtigste Datura’s, ook wel engelentrompetten genoemd, en in de tuin stond de mooiste pruimenboom van heel Oudewater: een Reine Claude met honingzoete, gele pruimpjes zo groot als een euro in doorsnee, aan het einde van de zomer in overstelpende weelde.

Met Muis, Johns naaste buurman, kon John het nooit erg goed vinden. Hoewel ze ergens ook nog familie waren, boterde het niet. Muis had dan ook een echt stenen huis en een hond die vijftig keer zo zwaar was als het keffertje van John en Wijnie, en de geit van Muis knabbelde wel eens aan de haag die John tussen hun beider erven in had laten planten. Maar het was altijd vrouw Muis die verstandig was en ervoor zorgde dat ze de rijdende rechter nooit naar Oudewater hoefden te laten komen.

Met Wilma, zijn dochter, ging John naar Thailand, waar Johns vader bij de aanleg van de Birma spoorlijn om het leven gekomen is. Hij vond het fijn er geweest te zijn. De vette fooien die hij aan de Thaise meisjes gaf die het bier of het eten opdienden beschouwde hij als een vorm van ontwikkelingshulp, ‘van die vijf gulden kan zo’n meisje straks iets moois voor haar uitzet kopen,’ meende hij.

En nu plotseling is alles weg, met de grond gelijkgemaakt: het huis, de loods, de heggen, de coniferen met het bloedrode hout, de pruimenboom, de parkeerplaats en de oprijlaan: alsof het er allemaal nooit geweest is. Het minste wat ik nog kan doen voor Wilma en John, is opschrijven dàt het er ooit was.