Katya (boven, in het midden) met familie,rechtsonder Vitaly, rechtsboven Albinaen helemaal onder Vanya.
Katya (boven, in het midden) met familie,rechtsonder Vitaly, rechtsboven Albinaen helemaal onder Vanya. Foto: Aad Kuiper

Een Oekraïens gezin in Oudewater

Algemeen

Katya toont zich blij en verdrietig tegelijk; ze lacht vaak, maar regelmatig wellen bij haar de tranen op. Verdrietig omdat ze huis en haard heeft moeten achterlaten en blij omdat ze voor de opvang in Oudewater, waar ze met haar gezin inmiddels al ongeveer een jaar verblijft, enorm dankbaar is. Ze is ondertussen veel van Oudewater gaan houden, maar liever vandaag nog dan morgen gaat ze terug naar Oekraïne. Ze weet echter dat dat nu (nog) niet mogelijk is en hoe de toekomst eruit zal zien, weet niemand.

Katya, Katerina (35), is oorspronkelijk afkomstig uit Cherson, waar haar ouders bij het uitbreken van de oorlog nog woonden, maar waar zij op 16-jarige leeftijd vertrok om in Kiev te gaan studeren. Ze leerde voor zowel leerkracht als verslaggever, maar maakte uiteindelijk carrière in de marketing. In Kiev leerde ze ook haar man kennen, Vitaly. Hij had een bedrijfje in o.a. airconditioning en verwarming. Het ging ze goed met hun twee kinderen, dochter Albina, van nu 16, en zoon Vanya, van nu 9 jaar.

24 februari 2022

Hoewel het conflict al begon in 2014, staat de datum 24 februari 2022, toen een grootschalige Russische invasie van Oekraïne een aanvang nam, Katya in het geheugen gegrift. De pro-Russische Oekraïense president Viktor Janoekovytsj werd in februari 2014 afgezet na de maandenlange pro-westerse protesten en de daaropvolgende ‘Revolutie van de Waardigheid’. Na juist weer pro-Russische protesten, maar dan in de oostelijke en zuidelijke delen van Oekraïne en schermutselingen aldaar op het Oekraïense grondgebied ging Rusland over tot de annexatie van de Krim. In de Oost-Oekraïense ‘provincies’ Donetsk en Loehansk escaleerden de pro-Russische protesten tot een gewapend conflict. In augustus 2014 staken ongemarkeerde Russische militaire voertuigen de grens over naar de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk. Een niet-verklaarde oorlog begon tussen Oekraïense troepen aan de ene kant en door Rusland gesteunde separatisten aan de andere kant. Deze voortdurende loopgravenoorlog hield min of meer acht jaar stand.

In 2021 en begin 2022 was er een grote Russische troepenopbouw langs de Russisch-Oekraïense grens en op 21 februari 2022 verklaarde Poetin dat Rusland de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk zou erkennen, inclusief hun claims op het gehele grondgebied van respectievelijk de Oekraïense ‘provincies’ Donetsk en Loehansk. Op 24 februari 2022 dan volgde een grootschalige Russische invasie van Oekraïne.

24 februari 2022

Katya kreeg op die 24e februari vroeg een bericht van een collega: wees voorzichtig en zorg ervoor dat je veilig bent. “Toen ik buiten kwam zag en hoorde ik de raketten, dus ging ik niet naar mijn werk. Nu hadden we een huis op een kilometer of 30 buiten Kiev in een kleine plaats en daar gingen we als gezin heen, want dat zou velliger zijn. Maar dat bleek maar voor een paar dagen, want toen verschenen daar al snel de eerste Russische soldaten. Van daar zijn we met buren dus ook weer vertrokken naar wat opnieuw een veiliger plek leek, maar ook daar konden we niet veilig blijven en daarom ben ik met de kinderen een paar dagen later opnieuw gevlucht. Nu had ik nog contact met een vroegere plaatsgenoot uit Cherson, Dennys, die op zijn twaalfde al in Nederland, in Oudewater was komen wonen en die vertelde dat hij hier misschien wel iets voor me kon betekenen. Toen ben ik met de kinderen - ik had nog nooit zo’n eind gereden en ik heb er vijf dagen over gedaan - naar Oudewater vertrokken. Vitaly bleef achter om eerst zijn ouders te helpen naar Turkije te vluchten.

Oudewater, februari 2023

Katya en haar twee kinderen kregen via Jan van Dam woonruimte aangeboden op de Populierenweg, waar het gezin, na korte tijd weer verenigd met Vitaly, gedurende een maand of vijf heeft gewoond. Dennys had contact opgenomen met burgemeester Danny de Vries die in het begin even kennis kwam maken. “Het was grappig dat de burgemeester zo maar op een fiets kwam aanrijden. In Oekraïne rijden mensen van de overheid meestal in behoorlijk luxe auto’s,” laat Katya met een lach weten. Later werd het gezin op Statenland gehuisvest in een van de tien tijdelijke woningen voor de Oekraïense vluchtelingen.

“Mijn vader is tijdens de Russische bezetting van Cherson overleden, maar na de herovering van mijn geboorteplaats hebben mijn moeder en broer met zijn gezin naar Slowakije kunnen vluchten. Afgelopen kerst is het mijn moeder gelukt om naar ons toe te komen, en dat was natuurlijk heel fijn, maar nu is ze weer terug naar Slowakije.”

Werken en leren

Katya wil, zoals alle Oekraïners meent zij, heel graag werken. Zo heeft zij, eerst als vrijwilliger, later officieel, werk gevonden op de Immanuelschool: “Les in het Oekraïens geven en kinderen begeleiden in de onderbouw”.

“Ik wil heel graag werken en ik vind het zeker ook leuk om collega’s te hebben.” Vitaly werkt bij de Bogro - in november schreven we in verband met de jarige Bogro die een aanzienlijk bedrag aan Unicef doneerde, speciaal voor kinderen uit Oekraïne, te meer ook “omdat er bij ons een medewerker uit Oekraïne werkt en wij dus de afschuwelijke verhalen over zijn thuisland rechtstreeks horen.” Hoewel in een compleet andere situatie werkt ook hij in het vakgebied dat hij al goed kende. En nu we toch over Vitaly schrijven die zijn ouders naar een veilig onderkomen in Turkije had gebracht: zijn ouders zaten op 100 km van het epicentrum van de aardbeving aldaar, maar zijn gelukkig ongedeerd. Albina volgt zowel onderwijs online als fysiek in Gouda (de ISK-afdeling van het Carmelcollege Gouda biedt onderwijs aan leerlingen van 12 tot en met 17 jaar die nog maar kort in Nederland wonen en die het Nederlands nog niet genoeg beheersen om de lessen in het reguliere onderwijs te volgen; red.) terwijl Vanya op de Immanuelschool les krijgt.

Blij en verdrietig

Katya ontving uw verslagever met o.a. blini’s (een uit Oost-Europa afkomstig deeggerecht dat een kruising lijkt tussen een pannenkoek, poffertje en eierkoek) en liet onder het proeven daarvan weten dat ze enorm graag wil dat de oorlog spoedig afgelopen is en zij weer naar hun thuisland kunnen terugkeren: “Maar het is afwachten. En in de tussentijd zit ik hier heel goed, want ik ben van dit land gaan houden. Iedereen zorgt goed voor ons en waar we nu wonen is een mooie imitatie van een echt huis. En omdat we in dit Nederland zo gastvrij zijn ontvangen, proberen we uit respect ook Nederlands te leren. Dit is nu ons tweede thuis en we hebben collega’s, vrienden, de natuur is hier mooi, het klimaat is prettig en Oudewater is heel fijn, niet te groot en niet te klein. En, hoewel we natuurlijk heel graag terug willen, zijn we iedereen wel heel dankbaar.”

Aad Kuiper

Katya met op haar trui een kaartje van Oekraïne.
Afbeelding
Kruiswegviering 1 uur geleden
Afbeelding
Oud IJzer actie Ons Genoegen 4 uur geleden
Een foto van het team. Helaas was Norah afwezig.Boven: Frank, Cees, Selina, Isa, Shewit, Liv, Jasmijn, Charlie, Guido.Onder: Fabiënne, Olivia, Eva, Amber, Fayenne.
Montfoortse MO11-1 stelt kampioenschap veilig 18 uur geleden
Afbeelding
Ouderen-zangmiddag in Linschoten 20 uur geleden
Filmavond ‘De Acht Bergen’
Deze week in Concordia 21 uur geleden
"We hebben hard geoefend en ik ben heel trots!", aldus kampioen Yara
Yara Nederlands kampioen 23 uur geleden
Afbeelding
Volleyballers Jupiter Heren winnen 27 mrt, 11:00
V.l.n.r. André de Bruijn, Sverre Peenstra, Rutger Peenstra,Timo van Dommelen, Vita van Deuren en Daphne van Kooten.
Tegenvallers en meevallers in Thialf 27 mrt, 09:00