Stenen

Compliment, de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in Oudewater werd door minstens één fractie elke week voorzien van een verrassing: een kamerlid dat kwam spreken in De Wulverhorst, een perfect onderbouwd en helder voorgedragen lijstje van goede voornemens en beloften, en een ludiek voorstel om drie oude gevelstenen die bijna tweehonderd jaar geleden met de sloper meegegeven waren terug te halen naar Oudewater. Leuk bedacht, Vincent, en je hebt daarmee de mensen weer een onderwerpje aangereikt om het eens vrijblijvend met elkaar over oneens te zijn.

De stenen zaten ooit in de Waardsche Poort, een 17e-eeuws stenen poortgebouw aan het begin van de Waardsedijk, waar vreemdelingen naar hun geloofsbrieven gevraagd kon worden.

Sinds het ‘oude verbond’ van 1421 hadden Delft, Oudewater en Alkmaar nauwe betrekkingen onderhouden. Toen in 1607 werd begonnen met de bouw van de poort, getuigde het in de ogen van het stadsbestuur van respect om naast een gevelsteen met het stadswapen van Oudewater ook gemeentewapens van Delft en Alkmaar aan te brengen, net als in de gevel van het oude stadhuis, zeg maar. Alkmaarders en Delftenaren hoefden er geen poortgeld te betalen: zij waren van harte welkom.

Dat spul aan de Waardsedijk werd dus afgebroken toen in 1826 de verplichting verviel een stadsomwalling in stand te houden, en zuinig als men toen was werden alle materialen, inclusief de drie gevelstenen, door de sloper afgevoerd voor circulair hergebruik wat toen in de bouw heel gewoon was.

De sloper verkocht de drie stenen aan wat nu het Amsterdam Museum heet, en daar werden ze met een hele reeks andere stenen stadswapens (elke stad had immers dezelfde opschoon-behoefte) ingemetseld in de gevel van het gebouw, als een soort eigentijds kunstwerk.

Zodoende kreeg het verkiezingsideetje van de Christen Unie/SGP een vervolg: onlangs toog een delegatie bestaande uit de fractieleider, de wethouder Monumenten en een architect van de gemeente Woerden naar Amsterdam om met de museumdirectie te onderhandelen over het terugbrengen van de drie stenen (jawel, wij willen óók Delft en Alkmaar terug) naar Oudewater. Vol ongeduld wachten wij op het voorstel aan het gemeentebestuur van Oudewater c.q. de claim aan het gemeentebestuur van Amsterdam die de commissie van onderzoek zal voorleggen.

Overigens komt het mij voor, dat de gemeente Amsterdam, bij monde van haar Monumentencommissie misschien ook iets over die drie gevelstenen zou willen zeggen. Vervolgens moet bij de rijksmonumentendienst een vergunning aangevraagd worden.

De gemeente Oudewater, moet gezegd, heeft de afgelopen tien jaren bitter weinig aan onderhoud van monumenten uitgegeven. Al met al lijkt zo’n stenenroof een kostbare zaak. Het bedrag dat aan deze geschiedvervalsing uitgegeven moet worden zou beter ten goede komen aan een echt bestaand Oudewaters monument dat dat van node heeft.

Otto Beaujon

Otto Beaujon