Het Rode Dorp Oudewater bestaat 100 jaar

Het Rode Dorp in Oudewater is een mooi bewaard complex van 28 arbeiderswoningen naar een ontwerp van Jan Wils en die architect werd weer beïnvloed door de bekende Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright - ja, dezelfde waar Simon en Garfunkel over zingen. Het werd in 2003 gerenoveerd en mag nu het 100-jarig bestaan gaan vieren. Dat vieren gaat gepaard met het op een aantal totaal uiteenlopende wijzen in het zonnetje te zetten van dat Rode Dorp, met als slotakkoord op 24 september enkele bescheiden feestelijkheden en de onthulling van een nieuw gevelteken.

De bouw van een wijk met arbeiderswoningen in Woerden was voor Oudewater aanleiding dezelfde architect in te schakelen voor een eigen Rode Dorp, genoemd naar de rode pannen op de daken. Ook hier paste Wils het uitgangspunt van Frank Lloyd Wright toe: de organische eenheid van de afzonderlijke delen. De architect Berlage had op een reis door de Verenigde Staten in 1911 Wright ontmoet en had zijn ideeën in Nederland geïntroduceerd. Zo was ook zijn leerling Wils ermee in aanraking gekomen.

De 28 woningen in Oudewater vertonen heel duidelijk de kenmerken van Wils’ stijl: de woningen vormen een eigen wijkje achter een plein, er is veel aandacht besteed aan details zoals raamkozijnen en ingebouwde bloembakken, en ook de kleurstelling is belangrijk. In tegenstelling tot Woerden, waar veel huizen van Wils zijn afgebroken, is het wijkje in Oudewater gelukkig behouden en in 2003 gerenoveerd. En dat wijkje nu wordt dit jaar van verschillende kanten en op uiteenlopende wijzen belicht; de organisatie omtrent al deze aandacht is in handen van Margo Stekelenburg, als bewoner van de wijk, Marieke Teitink, van de Woningraat, Nell van Gool, van de Geschiedkundige Vereniging Oudewater en Alfred Blaauw van de Stichting Geveltekens Oudewater, terwijl uiteraard ook de gemeente zelf bij de feestelijkheden betrokken is.

Historie, sociale woningbouw en kunst

De Stichting Van Achterbergh - Domhof heeft eerder drie projecten voor achttien geveltekens van de Stichting Geveltekens Oudewater financieel gesteund. Nadat het 19e en 20e op een andere manier zijn gerealiseerd, heeft Van Achterbergh - Domhof besloten om samen met de Woningraat het gevelteken van het Rode Dorp te financieren, zodat op 24 september het 21e gevelteken onthuld kan worden.

De onthulling op die datum is het sluitstuk van een reeks gebeurtenissen: in mei volgt in deze krant een nadere invulling van al wat er rond het Rode Dorp gepland staat, terwijl in juni een lezing van de GVO over de architect Jan Wils gepland staat. In juli laat Wout van Kouwen in De IJsselbode het resultaat zien van wat hij heeft weten te ontdekken over een aantal bewoners van het Rode Dorp, waarna de Woningraat in augustus een artikel wijdt aan de rol van haar activiteiten wat betreft de volkshuisvesting; toen en nu. Natuurlijk wordt op open monumentendag, op 17 en 18 september, ook aandacht besteed aan dit 100-jarig bestaan, maar, ten slotte dus, vinden er op de 24e september, die, toevallig of niet, samenvalt met burendag, alle feestelijkheden hun beslag krijgen met het onthullen van een nieuw gevelteken. De lezer begrijpt: wordt vervolgd.

Aad Kuiper