Het huidige team vrijwilligers: 'De rode hesjes brigade'.
Het huidige team vrijwilligers: 'De rode hesjes brigade'. pr

30-jaar reddingsplan St. Franciscuskerk

Algemeen

De St. Franciscuskerk in Oudewater is in 1881 ontworpen door architect Evert Margy, een leerling van de bekende architect Pierre Cuypers. Toen in 1992 houtrot in de toren werd geconstateerd, moest op korte termijn een flink bedrag op tafel komen om de schade te herstellen. Daarom werd, nu 30 jaar geleden, op 2 april 1992 ‘Stichting Reddingsplan Franciscuskerk’ opgericht met als doel geld in te zamelen voor restauraties en onderhoud van de kerk. Dat inzamelen van geld gebeurt door middel van vier pijlers: Rommelmarkt, Kerstmarkt met bomenverkoop, Oliebollen- en Sponsoracties. Zo’n 300 vrijwilligers zijn op dit terrein actief voor de Stichting. Een van de belangrijkste pijlers is de Rommelmarkt. Over het ontstaan en verdere groei hiervan gaat deze aflevering van ff z@ppen.

Brazilië

Het klinkt wat vreemd maar de basis van de rommelmarkten voor de kerk is gelegd in Brazilië. Toon van Dam, geboren bij De Rolaf, woonde en werkte als missionaris in de sloppenwijken van dat Zuid-Amerikaanse land. “Hij was een echte Franciscaan”, zei Ali over haar broer. “Niets hield hij voor zichzelf. Als hij eens in de vier jaar op verlof in Nederland was, waren zijn kleren totaal versleten en werd hij hier weer een beetje in het nieuw gestoken.” Toon was er een kindertehuis aan het bouwen, maar had geen geld meer voor het dak. Dat bracht zijn zus Ali Bos-van Dam op het idee een rommelmarkt te organiseren. Ali en haar man Kees gingen kleiner wonen en hadden daardoor veel spullen over. Er werd toen op hun erf in Willeskop een markt georganiseerd. Het werd, met een opbrengst van f 1500, een enorm succes en het kindertehuis kon worden afgebouwd. Later heeft Ali het met eigen ogen mogen bewonderen.

Smaakt naar meer

Ali had zoveel plezier beleefd aan het organiseren van haar rommelmarkt dat ze besloot er mee door te gaan. Ze stapte met haar vriendin Jeanne van Schaik-Aerts naar de voorzitter van de Stichting Reddingsplan Jan van Zuilen om eens te informeren of een samenwerking mogelijk was. Jan was meteen enthousiast, haalde Gert van Zuilen erbij, en men begon met het uitwerken van de plannen voor een rommelmarkt ten behoeve van Het Reddingsplan.

De eerste stap die gezet werd, was het plaatsen van een advertentie in De IJsselbode, waarin om een opslagruimte werd gevraagd. Tot hun grote vreugde reageerde Riet van Schaik van Tappersheul. Zij had een stal leeg staan en daar konden spullen opgeslagen worden. De stalvloer was wel ongelijk en dat betekende dus altijd oppassen bij het lopen. Riet zelf kreeg er ook plezier in en stak een helpende hand toe. Vooral het wegbrengen van rommel naar de stort met haar autootje zorgde voor veel hilariteit onder de dames.

Rond de kerk werd de eerste rommelmarkt georganiseerd en dat was meteen een geweldig succes. In De IJsselbode stond te lezen: ‘Zo’n dertig mensen zijn maandenlang bezig geweest met het inzamelen van de goederen. Die zaterdag waren zestig vrijwilligers al vroeg in touw om de 35 kramen op te zetten. Vrachtauto’s en boerenkarren werden gecharterd om de spullen op de plaats van bestemming te krijgen. Om 10 uur ‘s morgens was de omgeving van de Franciscuskerk dan ook veranderd in een heuse minivlooienmarkt. Het draaiorgel zorgde voor een vrolijke noot en er was een terrasje ingericht voor het dorstige en vermoeide publiek. Dat de kijkers ook kopers waren, bleek toen penningmeester Toon van den Hoogen na afloop de opbrengst telde: f 17.000,-’

Gedragen door het succes gingen Jeanne en Ali door. Helaas moesten ze na drie jaar afscheid nemen van de opslag op Tappersheul omdat Riet ging verhuizen.

Dan volgt er enige tijd een zwervend bestaan. Enkele jaren hier, dan weer een paar jaar elders. Zoals bij Bernt Feis op de Hoenkoopse Buurtweg. Het was daar behelpen: geen keukentje, zoals nu, en geen w.c.. De vrijwilligers namen dan ook maar een thermoskan koffie en een toiletemmer mee.

Daarna zat de club enkele jaren bij Oosterlaken op het Achterend van Hoenkoop om tenslotte neer te strijken in de oude machinefabriek van de Gebroeders Post aan de Molenwal. Ook daar geen water en stroom. Hier werden voor het eerst ook Najaarsmarkten georganiseerd. De grote zomermarkt bleef bij de kerk. Inmiddels was er een grote groep van vaste medewerkers ontstaan voor het ophalen van meubels en het wegbrengen van afgekeurde spullen naar de stort. Cor Sangers was één van hen. Al spoedig promoveerde hij met Gert van Zuilen tot vaste verkoper.

Naar de Anna-hoeve

Als er nieuwbouw komt op de plaats van de machinefabriek, moet er opnieuw gekeken worden naar een onderkomen. Dat werd 21 jaar geleden gevonden bij de timmermanbroers Anton en Leo van Vliet op de Anna-hoeve, Hoenkoopse Buurtweg 43.

Tot op de dag van vandaag heeft de club het hier geweldig naar haar zin. Het Reddingsplan mocht de stal huren. Leo en Anton maakten de stalvloer voor hen gelijk, zodat ieder zich gemakkelijker konden bewegen. Er kwam een keukentje met w.c. Later werd er zelfs voor hen een zolder getimmerd en werd er een tweede schuur voor witgoed in gebruik genomen. De meubels werden mooi uitgestald waardoor er op zaterdagmorgen verkocht kon worden. Eerder moest men het hebben van de verkoop op de drie grote markten, nu kon er gewoon vanuit de schuur elke week verkocht worden waardoor de doorstroom van het gebodene veel vlotter verliep.

Helpers gingen en anderen vulden de opgevallen plaatsen weer in. Cor Sangers werd op de meubelafdeling opgevolgd door Jan Boere en Adri van Leeuwen. Deze meubelafdeling is toch wel de belangrijkste poot van de rommelmarkt. Tegenwoordig bezit de Stichting zelfs een busje (De Collectebus) voor het vervoer van spullen. De mannen, die dat werk op zich hebben genomen, halen op zaterdag en ook regelmatig doordeweeks meubels en andere spullen bij de mensen thuis op. Dit alles wordt gecoördineerd door Jan Boere. Ook kunnen mensen elke zaterdagmorgen en tegenwoordig ook vrijdagmorgen spullen brengen. In de schuur is inmiddels een boeken- en platenhoek (DVD en CD) gekomen. Alles mooi uitgestald voor de potentiële kopers.

Afscheid Ali

Zo’n vijf jaar geleden moest Ali, die uitgegroeid was tot ‘De moeder van de rommelmarkt’ afscheid nemen. Maar ze had haar opvolger al ingewerkt: Bets van Apeldoorn. Zij werd de nieuwe ‘roverhoofdvrouw’ met als ‘stuurvrouw’ Ans Rietveld: twee oud-leerkrachten van de Mariaschool. Ook de schrijver (boeken) en Cecile Martens (handwerken) waren al actief. Als laatste sloot afgelopen jaar Theo de Goey (als vliegende keep) zich bij dit illustere oud-Mariagezelschap aan.

Een jaar geleden zijn de vrijwilligers druk bezig geweest met het ‘upgraden’ van de Opslag. Het resultaat is dat veel artikelen uitgestald staan in vitrines en kasten en dat de toegankelijkheid sterk verbeterd is. Ook werd zichtbaar dat er veel kwalitatief mooie artikelen aangeboden worden. Daarom wordt er op dit moment gesproken over: ‘Kwaliteits Rommelmarkt 2.0.’ De openingstijden zijn wekelijks op vrijdag- en zaterdagmorgen van 8.30 tot 12.00. uur. Alleen op zaterdagmorgen en bij goed weer staan er buiten enkele kramen waar uit voorraad verkocht wordt. Grote markten met vele kramen zoals bij de kerk en op het erf van de Anna-hoeve worden niet meer georganiseerd. Omdat in de opslagschuur al veel uitgestald staat, worden nog drie keer per jaar kleine markten gehouden op de Hoenkoopse Buurtweg.

Derde fase

In de loop der jaren heeft de Stichting verschillende keren bijgedragen aan projecten tot herstel en behoud. Vooral bij de restauratie van 2010 tot 2012 waarbij de kerk o.a. een nieuwe fundering kreeg. Dankzij een aanzienlijke bijdrage van de Stichting (bijna 500.000 euro) kon deze belangrijke fase bekostigd worden.

Hoewel de kerk nu een stevig fundament heeft, is de algehele restauratie van de kerk nog lang niet voltooid. Drie van de vijf restauratiefases zijn inmiddels afgerond, maar we zijn er dus nog niet.

En hieraan kan de Rommelmarkt nog een belangrijke bijdrage leveren. Vaak met vele kleine bedragen, maar de stelregel van Ali Bos-van Dam, de moeder van de rommelmarkt, wordt nog steeds gehanteerd: “Vele druppels maken ook een plasje!”

Bronnen: Ali Bos-van Dam, Wil van Doorn, website Reddingsplan.

De vorige afleveringen van ff z@ppen zijn gebundeld in vier delen. Daarbij is gebruik gemaakt van extra materiaal als aanvulling. De rijk geïllustreerde boekjes zijn voor e 17,50 in Oudewater te koop bij de Read Shop, de TIP en bij de schrijver zelf op De Cope 6. Eind 2020 is ‘ff z@ppen deel 5’ op de markt gekomen. Onder de titel ‘Oudewater 1940-1945’ staat dit deel geheel in het teken van de Tweede Wereldoorlog.

Wout van Kouwen

Afbeelding
Afbeelding
Kwaliteits Rommelmarkt 2.0.
De harde kern in de opslag bij de gebr. Post aan de Molenwal:v.l.n.r. Cor Sangers, Riek van Rossum, Riet Sangers, Riet van Schaik, Ali van Schaik, Ali Bos en Wil van Doorn.Wil is nu als enige lid van het hedendaagse team.
De Collectebus.
Team Puzzelpoezen.
Puzzelkampioenschap in Dorpshuis De Vaart 11 uur geleden
Afbeelding
Bianca Tettero en de ReadShop 12 uur geleden
Suzanne Pruijssers vertelt de vele aanwezigen over de Palliatieve zorg.
Zorg rondom levenseinde bespreekbaar maken 13 uur geleden
Afbeelding
Kruiswegviering 13 uur geleden
Afbeelding
Open Dag bij SVO met Christian Haasjes 14 uur geleden
Afbeelding
Boomband spijkeren 17 uur geleden
Afbeelding
Kruiswegviering 19 uur geleden
Afbeelding
Oud IJzer actie Ons Genoegen 22 uur geleden