St. Jozef- en Mariaschool leveren maatwerk

Wat zijn de kinderen bij juf Nanda hard aan het werk, en met wat een ongebreideld enthousiasme. Het is een genot om ze te zien overleggen, denken, afwegen, puzzelen en natuurlijk doen, want er moet wel een goed resultaat komen. "Je ziet dat ze plezier hebben in hun werk, waardoor ze het schoolwerk anders ervaren, niet eens in de gaten hebben dat ze ondertussen ook aan het rekenen zijn", legt juf Nanda uit. Juf Nanda Visser vindt uiteraard dat kinderen zich in de allereerste plaats prettig moeten voelen op school: geaccepteerd zoals ze zijn, begrepen, gewaardeerd en vertrouwd. "Dan kunnen ze veel meer dan ze soms zelf denken ".

De tijd dat alle leerlingen in een klas hetzelfde werk deden ligt inmiddels ver achter ons. En dat is maar gelukkig ook. Maar hoe je dan een betrekkelijk grote groep leerlingen - betrekkelijk, omdat sommige lezers zich wellicht nog herinneren dat ze in klassen van 40, 50 leerlingen zaten - passend werk laat maken, is een kunst op zich. Maar op elke school willen ze dat wel, want wil je niet dat alle leerlingen zich prettig voelen op school en ze ook nog eens zo veel mogelijk laten leren?!

Sommige kinderen hebben, om welke reden dan ook, enige moeite met het reguliere lesprogramma en moeten vaak op een andere wijze uitgedaagd worden om te leren. Dit geldt zowel voor leerlingen die in de regel 'begaafd' of 'hoogbegaafd' worden genoemd, als voor de kinderen die vaak meer 'praktisch' dan 'talig' zijn ingesteld. Voor de eerste groep leerlingen zijn al verschillende mogelijkheden bedacht - bijvoorbeeld de inmiddels alweer verdwenen Leonardoscholen - maar het blijft in veel reguliere klassen een lastige kwestie om deze leerlingen te bieden wat bij ze past. Daarom doen niet alle scholen iets met deze netelige kwestie. Op de Mariaschool wel, want daartoe hebben ze een plusklas, geheten 'De verrekijker' in het leven geroepen. Op de St. Jozefschool heet een vergelijkbare klas de 'projectklas'. En dat werkt op beide scholen goed.

'Praktijkklas' of 'De praktijker'

Maar vandaag zien we een groepje van acht kinderen aan het werk die deels van de Mariaschool en deels van de St. Jozefschool komen. Hierbij wordt afwisselend op de ene en de andere locatie gewerkt. "Op de locatie Mariaschool", vertelt Nanda Visser, "kunnen we gebruik maken van de gymzaal. Daar gaan we vooral bewegend leren; de kinderen oefenen bijvoorbeeld al hollend en dansend de tafels en bij die kinderen voelt dat niet als leren ..., maar ze doen het wel; en met een goed resultaat. Je ziet dat ze ervan genieten en zijn verrast dat het werkt, dus zijn de leerlingen ook nog eens blij met wat ze spelenderwijs geleerd hebben. We noemen het 'leren door te spelen' en we werken dat op verschillende manieren uit." De Praktijkklas heet dit groepje enthousiaste leerlingen op de Jozef- en 'De praktijker' op de Mariaschool. Op de locatie St. Jozefschool is het groepje van acht leerlingen twee aan twee bordspellen aan het maken. Je hoort ze overleggen, ze bedenken oplossingen voor problemen waar ze tegenaan lopen, ze zijn creatief bezig, maar ook heel praktisch. De bordspellen hebben vaak een relatie tot een bestaand spel, maar leerlingen 'toveren' er nieuwe elementen in, zodat er nieuwe uitdagingen gecreëerd worden. Ook hier voelt het niet als leren, maar ze doen het wel. En bij het spelen van die bordspellen moet je ook nog eens goed nadenken om die te spelen; de reken- een taalvaardigheid worden vergroot.

Daarnaast legt juf Nanda Visser nog wat uit over het plannen van activiteiten, over hoe je handig kunt leren en hoe je het beste hulp in kunt schakelen. "Maar ik moet niet te veel praten", zegt ze na afloop, "deze kinderen moeten het vooral van 'doen' hebben."

Nanda Visser heeft al behoorlijk veel ervaring opgedaan: ze werkte met het 'Leonardo-concept' en was ook werkzaam in het speciaal onderwijs (VSO-zmlk). "Als er bij deze leerlingen iets niet lukt, zouden ze het liefst weg willen of stoppen ze met werken; en dat gebeurt nogal eens. Dat geldt trouwens voor veel kinderen die moeite hebben met het reguliere leerprogramma. Ze hebben veel aan hun hoofd, soms te veel, en moeten zich dus dikwijls aanpassen. Daarom moeten wij ervoor zorgen dat ze zich prettig voelen en zodoende zoeken wij uitdagingen die bij ze passen; lastiger voor sommige leerlingen en praktischer voor deze groep. En dat is voor ons ook een hele uitdaging", voegt ze er lachend aan toe, maar direct weer serieus, "want het is voor allemaal maatwerk." "Dit alles is opgezet, omdat beide directeuren: Annemarie Nobel en Tom Streng de noodzaak zien. Nanda Visser voert het uit, maar dit hele plan is opgezet samen met de IB'ers van beide scholen Judith Potman en Sylvia Lamens. "En dankzij de collega's die leerlingen signaleren die hiervoor in aanmerking komen en ze vervolgens één dagdeel in de week loslaten, zodat ze naar de Praktijkklas kunnen en op al die andere dagen in de week heel hard werken om al hun leerlingen te geven wat ze nodig hebben. Onderwijs dat doe je niet alleen maar samen."

Aad Kuiper