Open Monumentendag in Montfoort en Linschoten

Getrommel in de straten van Montfoort, een optocht van kinderen in de straten… Het was geen lawaaiprotest, maar Open Monumentendag. De workshop 'Als je van trommelen hout' - en dat deden deze kinderen- trok de aandacht. Onderwijl vond er in de Knoperij een nieuwe expositie plaats, en wel in kader van leermonumenten. Scouting Montfoort had hier foto's neergelegd vanaf 1960.

Twee mensen tegelijk mochten hier naar binnen. Overal waren coronamaatregelen van kracht. Zo waren er geen torenbeklimmingen en waren er in Linschoten slechts 15 van de 150 vrijwilligers op de been. De tegenstelling met het voorgaande jaar, toen er ook rondritjes gemaakt konden worden en er een grote markt gehouden werd, kon niet groter zijn. "Eigenlijk had ik niet verwacht dat er nog mensen verkleed rond zouden lopen", aldus een blij verraste bezoeker tegen twee dames in klederdracht. Zij verkochten Linschotense ballen en hadden een kar bij zich, niet alleen voor hun koopwaar, maar ook om de anderhalve meter afstand te kunnen waarborgen.

In Montfoort werd de anderhalve meter in de rooms-katholieke kerk gewaarborgd doordat de stoelen netjes op anderhalve meter uit elkaar waren gezet. Het concert dat werd uitgevoerd door het barok-ensemble Camerata Capelle kon op veel belangstelling rekenen. Het werd afgewisseld met verhalen over de lokale geschiedenis van de Oude Hollandse Waterlinie en het Rampjaar 1672, verteld door theatermaker Michiel van de Burgt, beter bekend als Wouter van de Waterlinie. Klokslag 11.00 uur opende hij met een welkomstwoord: "Ik vind het bijzonder om hier aanwezig te zijn als trompetter van de hartstochtelijke protestantse Prins Willem de Derde", zei hij. "Ik was hier toen de Oude Hollandse Waterlinie werd hersteld. Onze republiek werd aangevallen door Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. Wij werden bedreigd door Lodewijk de XIV. Wij hadden onze grenzen niet op orde. Hij kwam over de linie bij de IJssel. De schansen werden overvallen… Van Mijdrecht tot Gorinchem zetten wij de weilanden blank met een laagje water. Net voldoende water om niet te kunnen varen, maar net genoeg om het onbegaanbaar te maken met paard en wagen", aldus Wouter van de Waterlinie. Na de inleiding, kondigde hij de muziek aan, en wisselden muziek en verhalen elkaar af. "Hij kan het wel goed vertellen", vond een bezoekster.

Rondleidingen Linschoten

Ook gids Hans Bakker, die de mensen rondleidde in Linschoten, had de deelnemers aan zijn lippen hangen. De gids van Vereniging Oud Linschoten (VOL) geeft niet alleen rondleidingen op Open Monumentendag. "Ik doe dit al een jaar of acht. Ook tijdens familiefeesten." Aan de rondleiding namen ook Linschotenaren deel. "Ik woon hier al 86 jaar", aldus voormalige slager Verweij. "Waarom ik meeloop? Misschien om nog wat te leren…", lachte hij. "Ik zal de gids niet onderbreken hoor, want ik kan ook flink wat verhalen vertellen." Toch kon hij het niet laten, want "bij de Tol" vertelde de gids hoe hier goedkoop vlees werd verkocht van verdronken koeien in het noodslachthuis tot 1980. Dat vond Verweij destijds niet zo leuk, liet hij weten, want het was wel concurrentie. "Sorry dat ik onderbreek." "Dat geeft niet. Wij vinden het leuk om te horen", aldus de deelnemers en de gids. Gerrit Kamphof, ook een Linschotenaar, liep ook mee. "Toch leuk om wat op te steken over Linschoten." Net als in Montfoort - waar de Sint-Jans kerk, de rooms-katholieke kerk, het Oude Stadhuis en molen De Valk - open waren voor bezichtiging, waren ook in Linschoten historische panden opengesteld. De snoepwinkel, maar ook de kapper konden op veel bekijks rekenen. Hoewel, ook hier maar één of twee personen per keer de panden konden betreden. Kapper Martyn Duyveman stelde kappersattributen ten toon, die hij en zijn vader voor hem, hadden verzameld. "Ik heb ze altijd al in de zaak liggen. Nu liggen ze hier uitgestald." Ondertussen gaan zijn kapperswerkzaamheden gewoon door. "Straks heb ik weer afspraken. Daarom heb ik dit gedeelte afgezet met lint."

25 schapen

Ondanks corona viel ook in Linschoten nog genoeg te bezichtigen, te ervaren en te doen. De openbare rechtszaak betreffende het geschil om 25 schapen kon op een tiental toeschouwers rekenen, die netjes verspreid toekeken hoe het geschil - op rijm - werd beslecht.

Ascelien en Lily le Noble zijn bevriend en doen al een poosje als vrijwilliger mee aan Folklore Linschoten. "Ascelien is er twee jaar geleden bij gekomen. Voor mij is dit het vierde jaar…", vertelde Lily. "Mooi dat de geschiedenis tot leven komt. We hebben zo'n oud, mooi dorp. Het is belangrijk dat je de geschiedenis in ere houdt." Ze hoopt dat het volgend jaar weer normaal is. "Zodra in de zomer de Open Monumentendag er weer aan komt, krijgen we wel de kriebels. Twee jaar geleden heb ik eieren verkocht. Kleding lenen ze van de Vereniging Oud Linschoten (VOL). "Ik heb wel mijn eigen kousen, klompen en omslagdoek." Van voorbijgangers kregen ze positieve reacties. "Een groep fietsers stopte bij ons en bleef echt even hangen." De Linschotense ballen kostten 5 euro per blikje en vinden gretig aftrek… "We hebben er nog maar een paar over, en we gaan nog even door tot vier uur."

"Kom gezellig kijken bij het schilderij", nodigde 'Neeltje de Wasvrouw' "Bij de Tol" uit. Bij het gemeentelijke monument uit 1893 was een tentoonstelling te zien over de Doleantiekerk, met als hoogtepunt het schilderij "Gezicht op Linschoten in de winter van 1934" van A.P. Huijzer. Dit schilderij is eigendom van de gemeente Montfoort en is afgelopen winter gerestaureerd. 'Neeltje de Wasvrouw' kon hier alles over vertellen. "Mijn huis staat er niet op, maar het stond er toch echt al in die tijd", zei een bezoeker, wijzend op dat ene plekje op het schilderij waar zijn huis moest staan. Hoe dat dan kon, kon 'wasvrouw Neeltje' ook niet verklaren… Ze vindt het erg leuk om te doen, en doet dit al zo lang ze het hebben opgezet. "Dit was een schilder die heel 'zunig' was. Die schilderde op een plank." Ze poseert met de geschilderde plank. "Linnen was te duur." Ze vertelt: "Wij zitten hier tot 14.00 uur. We lossen elkaar af." Ze raadt aan om alles nog te bekijken in het dorp. "Genoeg te doen en te zien… en hopelijk volgend jaar nog meer."

Sjoukje Dijkstra