Oude Hollandse Waterlinie gemarkeerd door schanskorven

Dit jaar wordt het 350-jarig bestaan van de Oude Hollandse Waterlinie gevierd en herdacht. In Oudewater worden daarom vier levensgrote schanskorven neergezet op de grenzen van de oude vestingstad. Op vrijdag 8 april plaatste wethouder Bas Lont in het bijzijn van een aantal genodigden de eerste schanskorf aan de Waardsedijk langs de kleine gracht ter hoogte van de Hervormde Begraafplaats.

De schanskorven zijn een typisch object dat in 1672 tot de oorlogsvoorraden behoorde. Het was polderprof Klaas-Hemke van Meekeren die al in 2016 nadacht over hoe je nu het beste de Oude Hollandse Waterlinie met een klein kunstwerk kon herdenken en hij moest denken aan de schanskorven. Als je de geschiedenis leest over de veldslagen tussen 1500-1800 en de oude kaarten bekijkt zie je dat de schanskorven veel werden gebruikt. Men gebruikte ze om achter te schuilen. Je kon ze vullen met grond en in een lange rij plaatsen en er een kanon achter zetten. Of een soldaat kon zich erachter verschuilen om de vijand te beschieten. Ook werden ze wel gevuld met vodden om de kogels te stoppen. Schanskorven waren redelijk gemakkelijk te verplaatsen omdat ze rond zijn en naar het front gerold konden worden. De vestingsteden, zoals Oudewater, hadden veel schanskorven op voorraad. Voor het maken van een schanskorf gebruikte men wilgentakken. En die waren overal in Holland te vinden. Fons Vermeij van Mandenmakerij de Broedkorf, maakte de schanskorven. De grote staanders zijn hakhout en de korf is gevlochten van tweejarige katwilgen. Het zijn tijdelijke kunstwerken, die door de tijd vergaan en dan weer worden opgeruimd. In de loop van dit seizoen zullen de twijgen uitlopen en krijgt de schanskorf een mooi bladerdak.

In Oudewater komen er vier te staan, in Woerden twee.

Bij de plaatsing van de eerste schanskorf waren behalve wethouder Bas Lont en maker Fons Vermeij ook polderprof Klaas Hemke van Meekeren en Nell van Gool van de Geschiedkundige Vereniging Oudewater aanwezig. Daarnaast diverse ambtenaren die aan dit project hadden meegewerkt waarvan Carolien van Dam als verantwoordelijke Publieksbereik en Erfgoed zich voor deze gelegenheid in oude kledij had gestoken. Bij de plaatsing werd door Bas Lont even de geschiedenis weer opgefrist van het rampjaar 1672 waarin het oude Holland radeloos, redeloos en reddeloos leek te zijn tegenover de vijand die aan onze poorten stond. Maar doordat alles onder water werd gezet, waardoor wegen en sloten niet zichtbaar meer waren, bracht het de vijand geheel in verwarring. In Oudewater kon de boel nog niet onder water gezet worden tijdens de Oude Waterlinie. Dat gebeurde tijdens de Nieuwe Hollandse Waterlinie wel. De Oude Waterlinie is de moeder van alle waterlinies geworden en Oudewater lag zo ongeveer in het midden. De drie andere schanskorven worden binnen twee weken geplaatst op de andere grenzen van ons vestingstadje.

Voor de scholen is er een passend lesproject ontwikkeld over de Oude Hollandse Waterlinie en de schanskorven. Dan gaan de kinderen uit groep 7 en 8, totaal 240 kinderen, samen met Fons ook kleine schanskorven maken. Wellicht zie je straks overal kleine schanskorven in tuinen en straten. En dat is nu net de bedoeling.

U kunt er zelf ook één maken of laten maken door Fons Vermeij. Dan vertellen we met elkaar de geschiedenis van Oudewater. De handleiding voor het maken van een schanskorf kunt u downloaden via broedkorf.nl.

Margreet Nagtegaal