Gerard Verborg staat pal voor ambachtsman

Af en toe geeft hij te kennen dat hij zich niet altijd helemaal rechtmatig behandeld voelt, maar anderzijds spreekt hij vaak over de lof die hem (en zijn vrouw Riet) van alle kanten wordt toegezwaaid, maar heel veel, en dan ook nog in een zeer rap en enthousiast tempo, praat hij over allerlei activiteiten die hij in de afgelopen jaren allemaal ondernomen heeft; en dat zijn er nogal wat. Naast zijn werk als timmerman-restaurateur was hij verzamelaar van onder andere gereedschappen, schreef hij een boek, richtte hij een museum op, was hij penningmeester (maar een die niets met geld van doen had), was hij voorzitter van de Haastrechtse Monumentencommissie, en dan zijn er vast nog zaken die tijdens de stortvloed van woorden met de pen niet bij te houden waren. Maar eerst en vooral wil hij recht doen aan de ambachtsman in het algemeen, en aan al het handwerk, waar volgens hem te vaak en te veel op neergekeken wordt. Daar houdt hij een warm pleidooi voor, Gerard Verborg uit Haastrecht.

Wie Gerard Verborg googelt vindt veel verhalen over hem. In een van de eerste interviews die je over hem te lezen krijgt, in het Reformatorisch Dagblad van 4 mei 1977, liet Verborg al 'waarschuwende woorden horen'. Hij was destijds 'conservator van het, begin dat jaar (1977 dus, red.) door prins Claus geopende ambachtsmuseum te Haastrecht.' In zijn zoektocht naar erkenning van de ambachtsman vertelde hij de verslaggever van die krant: „Als de ambachtslieden uitsterven is het gedaan met de monumentenzorg. Daarom is het noodzakelijk, dat er weer echte ambachtsscholen komen". Maar er is veel meer over hem te vinden, in het AD onder andere en bij de Historische Vereniging Haastrecht. Er verschenen artikelen over hem in het Archeologie Magazine (2014) en in de GezinsGids (2016). Afgelopen augustus in De IJsselbode vertelde Rob van Zuijlen aan Cees Reichard nog dat hij zich heel goed wist te herinneren dat burgemeester Van der Linden de eerste jaarmarkt in Haastrecht opende door onder andere een zilveren munt te slaan die door muntmeester Gerard Verborg ontworpen was. Een veelzijdig man, van vele markten thuis.

Timmerman-restaurateur

Gerard werd geboren in 1937 in Wageningen en liet weten geen gelukkige jeugd te hebben gehad. Hij vertelt terloops dat hij eerst door grootouders en later in een internaat werd grootgebracht. Op internet lees je gedetailleerder verhalen, maar in dit artikel beperken we ons tot al zijn activiteiten, niet over wat hem overkwam. In die beginjaren kwam hij overigens wel al in aanraking met antiek. Zowel zijn oma als een broer van haar hadden een antiekwinkel. Na een opleiding tot timmerman volgde een wat dolend bestaan tot hij in het begin van de jaren zestig Riet ontmoette - waar hij al bijna zestig jaar mee getrouwd is - en waarna zijn leven in een wat rustiger vaarwater kwam. Uiteindelijk werd hij timmerman-restaurateur.

Van verzamelen tot een museum

"Ik begon zo rond 1960 met verzamelen", vertelt hij. "Mijn eerste gereedschap was een waterpas. En toen ik die had overgedaan aan een architect, kreeg ik daar zo'n enorme spijt van dat ik van alles ben gaan verzamelen en dat allemaal heb gehouden. Daarom kon ik een heel museum vullen." Actief als hij was, schreef hij in 1975, samen met een aantal anderen, waar onder professor dr. S.L. Kwee (werkzaam aan de TU Eindhoven en bekend van o.a. Leven en werken naar menselijke maat, red.) schreef hij in 1975 het boek 'is vakmanschap meesterschap'. Met ongeremd enthousiasme vertelt hij over 'zijn' Nationaal Ambachtsmuseum Verborg waar hij van de oprichting in 1977 tot aan de sluiting in 1999 bijzonder actief voor was. Dat museum bevond zich in het voormalige Koetshuis naast wat nu Museum Paulina Bisdom van Vliet is. Hij kan er nog steeds niet over uit dat het werd geopend door niemand minder dan prins Claus. Bij die gelegenheid demonstreerde Verborg een van zijn andere talenten: het slaan van penningen. Welke zwerftochten alle gereedschappen na sluiting afgelegd hebben, zit hem nog steeds enigszins dwars. Maar dan weer vol trots laat Verborg hem, wat betreft het museum, ondersteunende brieven zien van onder andere Atzo Nicolai (VVD).

Nederlands muntmeester toont waardering voor Verborg als penningmeester

Verborg laat nog veel meer zien van zijn verzamelingen: veel bijzondere oude foto's - hij heeft er zo'n 1400, die hij deels kocht toen de gemeente Gouda de archieven aan het saneren was - en zijn enorme collectie aan munten, of misschien liever gezegd: penningen; we schreven er al eerder over. Aan de TU Delft volgde hij een opleiding voor het vervaardigen van munten; van het ontwerpen tot en met het 'slaan'. Er blijken meer methoden te zijn om munten te vervaardigen: van het echte slaan met een hamer, via het 'schroeven' tot en met het drukken met een pers. Gerard Verborg kan je er alles over vertellen. Hij maakte munten voor onder andere de GOVEKA, de Europese Monumentendag 1992, de Rabobank en Albert Heijn. Bij elkaar wel zo'n 3000, meent hij. Bij een speciale gelegenheid kreeg Verborg een brief vol loftuitingen van drs. Chris van Draanen, destijds directeur van De Nederlandse Munt in Utrecht. Daarin had Van Draanen het over zichzelf als muntmeester en over Gerard Verborg als 'penningmeester' en roemde hem als de ambassadeur van het muntwezen.

Gerard Verborg, een actief man, met steun van Riet

Over die foto's wil Verborg nog wel even kwijt dat hij het heel jammer vindt dat zijn foto's, die hij te goeder trouw had uitgeleend, zonder zijn toestemming en zonder bronvermelding elders zag opduiken. Maar al snel komen we weer op allerlei andere activiteiten waar hij zich voor inzette. Hij was medeoprichter van de jaarmarkt in Haastrecht, organiseerde samen met anderen, gesponsord door de SNS, de grootste ambachtenmarkt tot dan toe, waar maar liefst 35 ambachtslieden hun vakmanschap lieten zien, steunde diverse projecten in o.a. Afrika en, dichter bij huis, Gouda en was maar liefst negen jaar bestuurslid van Pax Christi. Hij kan nog wel uren, dagen misschien wel, vertellen over van alles wat hij deed. Wie meer over Gerard Verborg wil weten kan bijvoorbeeld eens zoeken naar Nationaal Ambachtsmuseum Verborg. Meer over Gerard Verborg als persoon is te vinden bij de Historische Vereniging Haastrecht waar in een interview van 28 oktober 2019 zijn levensgeschiedenis uitgebreid werd opgetekend. In een boeiend artikel in het AD van oktober 2018 spreekt Verborg zijn waardering uit voor het vakmanschap van de timmerman, de loodgieter, de steenhouwer en de glaszetter als hij samen met de verslaggever door de St. Jan in Gouda loopt. En hij spreekt aan het eind van dat interview uit dat hij blij is met alle positieve reacties die hij over zijn activiteiten ontvangt. Maar het meest nog toont hij zijn blijdschap voor het artikel van Egbert van den Bosch (op Regio Online) - Erkenning voor Gerard Verborg: 'een leven in het teken van het ambachtswerk': "Zo'n mooi verhaal. En uiteindelijk erkenning!"

Dit lijkt een afsluiting, maar Gerard Verborg is, samen met Riet, nog lang niet van plan om alleen maar achter de geraniums te gaan zitten. Hij heeft nog heel wat te doen. En zij steunt hem daarin.

Aad Kuiper