Fietsroute Watersnoodramp 1953

Cees Reichard

Een tocht aan weerszijden van de Hollandsche IJssel

Het Gemaal De Hooge Boezem achter Haastrecht heeft dit jaar in het laatste weekend van januari bijzondere aandacht besteed aan de watersnoodramp van 70 jaar geleden. Naar aanleiding van deze ramp heeft zij een nieuwe fietsroute ontwikkeld. Wethouder Pascal van der Hek mocht in gezelschap van een aantal genodigden op donderdag 24 augustus bij het Gemaal het eerste exemplaar van de ‘Watersnoodfietsroute’ in ontvangst nemen. Aansluitend fietste het gezelschap het eerste stukje van de route naar de Waaiersluis in Gouda. Hier vertelde vrijwilliger Hans Nonner over het nut en de geschiedenis van deze sluis uit 1856.

Na het openingswoord van bestuurslid (marketing) Ingrid de Vries vertelde penningmeester Hans de Goeij eerst over het ontstaan en het belang van het Gemaal. Dit is in 1872 gebouwd om de mensen te kunnen laten werken en wonen onder zeeniveau. De waterhuishouding zorgde voor problemen en heeft nog steeds aandacht nodig. Welke oplossingen hebben de mensen door de eeuwen bedacht om het water de baas te blijven? En wat is er nodig om in de toekomst droge voeten te houden? De mensen moeten zich ervan bewust worden dat dit allemaal niet vanzelf gaat. De Watersnoodfietsroute laat het een en ander zien van wat er allemaal gedaan wordt en wat er tot stand is gebracht.

Ramp 1953

De schade van de ramp was enorm. Aan weerszijden van de Hollandsche IJssel spande het er om. Zullen de dijken het houden? Loopt de Krimpenerwaard helemaal onder water? Blijft de achterliggende Randstad droog? Het was een dubbeltje op zijn kant, hoe het op deze rampnacht verging. Men kan dit tijdens deze watersnoodfietsroute van ongeveer 50 km ervaren.

De route start bij het Gemaal in Haastrecht en gaat via de Waaiersluis naar Gouda. Vanuit Gouda is de tocht via Moordrecht naar Krimpen aan de IJssel en daarna terug aan de zuidzijde van de IJssel. Onderweg zijn typische ‘water’plaatsen. Deze maken je duidelijk hoe je kunt wonen, werken en vakantie houden in een gebied dat nog steeds daalt en dat op zijn diepste punt 6,76 meter onder de zeespiegel ligt.

Opsteekplaatsen

Er zijn diverse opsteekplaatsen om even van de fiets te stappen. Zo kom je bijvoorbeeld bij Nieuwerkerk aan de IJssel op de plek waar in de rampnacht een schip tegen de dijk gezet werd om een dijkdoorbraak en een enorme overstroming te voorkomen. Bij het standbeeld Johan van Veen in Capelle aan den IJssel verneem je dat Van Veen al ver voor de Watersnoodramp op eigen initiatief in grote lijnen het latere Deltaplan opgesteld heeft. Twee dagen voor de ramp diende hij zijn plannen in bij de minister van Waterstaat. Na de ramp vormde het plan de basis voor de Deltawerken. Hij had ook de stormvloedkering in de Hollandsche IJssel bedacht. In 1954 werd met de bouw van de Hollandsche IJsselkering, inclusief schutsluis en brug begonnen en in 1958 geopend. Ook deze kan je uitgebreid bekijken. Verder heb je onderweg in Krimpen aan de IJssel het monument Watersnoodslachtoffers 1953, de dijkdoorbraak in Ouderkerk aan de IJssel en nog enkele andere bijzonderheden die de moeite waard zijn om te zien.

Wethouder

Wethouder van der Hek vertelde in zijn dankwoord dat hij erg blij was dat het college B&W hiervoor uitgenodigd was en dat hij een stukje van deze fietsroute mocht meefietsen. Hij vindt het belangrijk dat het Gemaal het verhaal van de waterhuishouding voor iedereen blijft vertellen. “Let wel, zo vanzelfsprekend is alles niet. Wij moeten met elkaar zorgen dat we droge voeten blijven houden.”

De fietsroute is o.a. bij het Gemaal af te halen en bij verschillende locaties langs de route. Ook op de website: gemaalhaastrecht.nl staat de folder met kaart en toelichting.