4 mei herdenking in gepaste stijl

De Nationale Dodenherdenking vindt in Nederland jaarlijks plaats op 4 mei, met onder andere twee minuten stilte om acht uur. De landelijke herdenking is op de Dam in Amsterdam en wordt sinds 1988 georganiseerd door het Nationaal Comité 4 en 5 mei, terwijl honderden andere comités plaatselijke herdenkingen organiseren. Zo ook in Oudewater.

In Oudewater is de belangstelling voor de Nationale Herdenking in de laatste decennia flink gegroeid. Nog niet eens zo heel lang geleden begon deze bij het stadhuis, waarna de verzamelde menigte, die destijds ongeveer 150 mensen telde, naar het monument aan de Waardsedijk liep. De Banier stond daar al klaar om een aantal koralen ten gehore te brengen; ze doen dat nog steeds én inmiddels al bijna 20 jaar. Toen burgemeester Pieter Verhoeve in 2013 aangetreden was, vroeg hij een aantal mensen mee te denken over hoe de Dodenherdenking wellicht anders kon. Chiel van Dijk, Peter Heemskerk, Han Heijnen (en in de beginfase ook nog Elselies Verkleij en Henk Treur), later aangevuld met Saskia Wulterkens, bedachten een iets uitgebreider programma. Dat programma begon in de Franciscuskerk en de muzikale omlijsting bij het monument werd uitgebreid met Muziekgroep Oudewater. De kerk bleek wel heel dichtbij het monument, dus werd het jaar daarop de plechtigheid, met instemming van alle betrokkenen, verplaatst naar de St. Michaëlskerk. Het lokale 4 mei comité zorgt al sinds jaar en dag voor een goede spreker, dat het oplezen van de gevallenen de nodige aandacht krijgt en voor een passend muzikaal deel in de kerk, terwijl de burgemeester bij de kransleggingen een toespraak houdt. Die kransleggingen vinden plaats door de burgemeester zelf, de verschillende kerken, de veteranen en een aantal individuele groeperingen en op persoonlijke titel. De scouting verricht bij deze handelingen altijd een prettige assistentie. Tot deze Herdenking verstoord werd door een pandemie, was de belangstelling uitgegroeid tot zo'n 700 mensen.

75 jaar bevrijding

In verband met 75 jaar bevrijding wilde het 4 mei comité in 2020 iets meer doen dan gebruikelijke, hetgeen dankzij verschillende subsidies ook goed mogelijk bleek. Een van de onderdelen zou een vrijheidsmaaltijd zijn. De Vrienden van Oudewater en het Muziekhuis hadden hun medewerking al toegezegd, maar …
Juist: corona gooide roet in het eten. Daarom werd er destijds gekozen voor het opschuiven van dat bedachte programma naar het volgend jaar, 2021, dit jaar dus, en beperkte men zich tot opnamen in de kerk van een toespraak, het oplezen van de namen van de gevallenen, een muzikaal intermezzo, een gedicht van de stadsdichter Nelleke Strien, een klein koor o.l.v. Monique van den Hoogen en op 4 mei de kranslegging door toen waarnemend burgemeester Wim Groeneweg. Dat alles werd op film vastgelegd en op 4 mei 2020 uitgezonden.

In verband met de nauwelijks gewijzigde omstandigheden kan er van dat toen bedachte programma opnieuw geen sprake zijn en is wederom gekozen voor opnamen in de kerk waarbij in plaats van stadsdichter Nelleke Strien, Greja van Turenhout acte de présence zal geven - de wisseling van de wacht heeft officieel nog niet plaatsgevonden; u begrijpt wel waarom - en op 4 mei vindt de kranslegging plaats door de nieuwe Oudewaterse burgemeester, Danny de Vries, op een niet nader te noemen tijdstip. Eerder in het programma is er al een toespraak van hem te beluisteren. Het zingen gaat, net als vorig jaar, o.l.v. Monique van den Hoogen met een heel klein koortje waarin zijzelf (sopraan), twee leden van het 4 mei comité, te weten Han Heijnen (bas) en Chiel van Dijk (tenor), aangevuld met Annelies Vianen (alt) ongetwijfeld prachtige gezongen en passend werk ten gehore zal brengen.

Monument

In de oorspronkelijke opzet ging het uitsluitend om de Nederlandse slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog, maar sinds 1961 wordt officieel een ruimere definitie gehanteerd die alle Nederlandse oorlogsslachtoffers of omgekomenen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog omvat. Het monument aan de Waardsedijk herinnert de inwoners van Oudewater aan de verzetsmensen en de Britse en Belgische militairen die tijdens de bezettingsjaren in de strijd voor de vrijheid zijn omgekomen. Dit monument zal ook in beeld komen bij de uitzending van het eerder opgenomen beeld en geluid en is te bekijken via de website van de gemeente: www.oudewater.nl Wie wil kijken wordt aangeraden om een minuut of 5 voor half acht naar die website te gaan en de desbetreffende link te volgen.

Aad Kuiper