Afbeelding

Kaas

Algemeen

Er zijn nog vijf kaasmarkten in Nederland waaronder twee heel dichtbij, namelijk in Gouda en Woerden, en er zijn in en rondom Haastrecht, Oudewater en Montfoort een flink aantal kaasboerderijen. Opnieuw hebben we er een uitgelicht om iets meer over te vertellen: de Biologische Kaasboerderij De Ruyge Weyde in Oudewater, zonder een oordeel te vellen over de andere of iets tekort te willen doen aan de Chees Valley met een tweetal ‘cheese experience’ centra.

Er zijn nog vijf kaasmarkten in Nederland, namelijk in Alkmaar, Edam, Hoorn, Gouda en Woerden. Op de markten in Gouda en Woerden wordt nog echt gehandeld tussen de kaasboeren uit de regio en groothandelaren. De overige kaasmarkten zijn toeristische demonstraties of reconstructies uit vroegere tijden. Kaasboerderijen zijn er des te meer. In de Cheese Valley vind je ze van Lekkerkerk in het zuiden tot aan Kamerik in het noorden, van Reeuwijk in het westen tot aan Harmelen in het oosten een twintigtal kaasboerderijen en dan nog de nodige kaaswinkels en restaurants. Maar ook buiten dit (commercieel afgesproken) gebied zijn er flink veel te vinden en zeker niet de minste. We noemen er een paar; stuk voor stuk de moeite waard:

  1. -         Kaasboerderij De Vliethoeve in Snelrewaard
  2. -         Boerderijwinkel De Beiersche Schuur in Stolwijk
  3. -         Kaasboerderij De Twee Hoeven, Steinsedijk in Haastrecht
  4. -         Kaasboerderij ‘t Klooster, Steinsedijk in Haastrecht
  5. -         Kaasboerderij van Eijk VOF, Oost-Vlisterdijk in Vlist
  6. -         Maatschap C.J. Cromwijk en A.W. Cromwijk Kuik, Papekopperdijk in Papekop
  7. -         Kaasboerderij Verweij C.V., Zuidzijdseweg in Polsbroek
  8. -         Kaasboerderij Spruithoeve in Willeskop
  9. -         Kaasboerderij Doruvael, Blokland in Montfoort
  10. -         Kaasboerderij De Witte Welle, Achthoven Oost in Montfoort

En dan zijn er ook nog enkele niet te missen kaaswinkeltjes, waar ze naast uiteenlopende soorten kaas ook ander lekkers verkopen: R&W Kaas in Linschoten, Kaashandel Johan van der Burg en de IJsselpoort in Montfoort, ‘t Kaasmeisje zowel in Montfoort als in Oudewater, Juus van Dieijen en Broodje, kaas en eieren in Driebruggen.

De Ruyge Weyde

Biologische Kaasboerderij De Ruyge Weyde in Oudewater noemden we nog niet. Dat is wel een heel bijzondere kaasboerderij. René van Vliet vertelt dat er ca. 16.000 melkveebedrijven in Nederland zijn, waarvan er ca. 100 boerenkaas maken, rauwmelkse kaas dus. Van die 100 werken er slecht tien biologisch en van die tien heeft er maar één een melkrobot. Voila, De Ruyge Weyde ten voeten uit. “Het is wel koorddansen”, vertrouwt Van Vliet me toe, “Alles moet heel goed schoongehouden worden, we gebruiken geen kunstmest en zo goed als geen antibiotica, maar we moeten de koeien wel goed gezond houden, dus moeten we ze zo gezond mogelijk te eten geven. We hebben bijvoorbeeld witte klaver ingezaaid omdat gras alleen behoorlijk eenzijdig is. Met witte klaver erbij stijgt de voedingswaarde aanzienlijk, omdat deze plant stikstof uit de lucht bindt en omzet naar voedingstoffen voor o.a. het gras.”

Hennep in Oudewater terug van weggeweest

“En zo hebben we vorig jaar ook een hectare hennep verbouwd”, vertelt René lachend. “Hennep werkt ontstekingsremmend, en is goed voor de vertering, daarom hebben we de koeien dat te eten gegeven. Dat is nog best ingewikkeld, want het moet verhakseld worden en door het voer gemengd. Maar het rook wel heel erg sterk. Daarom hebben we dit jaar hennep gemengd met stokbonen en zonnebloemen ingezaaid. Zo zijn we steeds bezig met vernieuwen. We vragen ons bij alles af of het beter kan en hoe dan.”

René kan uren vertellen over de nieuwe winkel, de splinternieuwe vergaderruimte (met uitzicht op de kazen), de twee kleine windmolens (van EAZ, gestart door een studentengroep op de universiteit in Enschede; windmolens waar niemand last van heeft en stroom voor zo’n 15 huishoudens oplevert én compleet recyclebaar is) en over de B&B (prachtige authentieke verblijven van verschillende afmetingen, met dichtbij een leuke plek met uitzicht op het jonge vee, en overal in de omgeving leuke zitplekken). Zo vertelt hij ook over de stal met de ronde voorzijde waar de moederkoe en haar pasgeboren kalfje tot een week samenblijven en over de mestrobot en de melkrobot. Ze houden alles zoveel mogelijk toegankelijk, want iedereen mag zien hoe ze werken. Maar steeds weer komt hij terug op de koeien en natuurlijk de kaas.

Kritisch over kaas

“De consument is kritischer geworden”, meent René van Vliet, die samen met de overige familieleden, waar onder broer Sander, de boerderij runt. “Mensen steunen een bedrijf dat niet alleen voor de winst gaat, maar aan eerlijke en duurzame bedrijfsvoering doet. Je ziet bijvoorbeeld ook dat tweedehands kleding populairder wordt. Wij willen graag biologisch werken en dan gaat het er meer om wat je níét doet dan wat je wel doet. Iedere bewerking is er wat ons betreft één te veel. We gebruiken, zoals ik al zei, geen kunstmest, en je ziet hier dan ook in tegenstelling tot niet-biologisch land veel meer kruiden op het land en ook veel insecten. We hebben hier 33 ha grond en elders dragen we nog zorg voor 32 ha van Staatsbosbeheer. Als je biologische kaas maakt, mag je geen conserveringsmiddelen, kleurstoffen en schimmelwerende stoffen in de korst gebruiken; dus dat doen we dan ook niet. We maken oldskool kaas, zeg maar. We zijn de enige biologische boerderij in Oudewater. We zijn er een paar jaar geleden voor gegaan. We behandelen het land nu al ruim vier jaar biologisch en de koeien ruim drie jaar. En, ja, ze geven wat minder melk en dat is logisch, want er zit minder eiwit in het gras en daardoor minder voedingswaarde in hun eten, en moeten het met minder krachtvoer doen.”

“Aan een kant zijn we heel nuchter, maar omdat we hiervoor gekozen hebben, moeten we ons aan bepaalde regels houden. En gelukkig wil het gras hier, in het veenweidegebied best groeien en dat samen met de witte klaver en de hennep als supplement hebben de koeien goed te eten en werken wij goed samen met de natuur. Zo zorgen we hierdoor ook voor meer biodiversiteit. Wij zijn echt ingesteld op kwaliteit boven een grote productiviteit. En we zijn ingesteld op het welzijn van de dieren. Zo laten we de pasgeboren kalfjes ook een aantal dagen bij de moeder. Dan krijgen ze die periode onbeperkt gezonde en voedzame biest van de eigen moeder. En dan hangt het ervan af hoelang het kalfje bij de koe blijft; soms is dat wat langer en soms wat korter, dat verschilt per koe. De koe moet zich niet te veel aan het kalf hechten, want dan wordt dat heel moeilijk voor haar. En dat willen we niet. Wij ervaren de max. op 7 dagen.”

En voor wie nu nieuwsgierig is naar de smaak van deze Ruyge Weyde kaas, die trouwens in een flink aantal zeer verschillende smaken leverbaar is, kan daarvoor terecht op de boerderij zelf, waar de keuze het grootst is, maar ook op verschillende markten en kaasspeciaalzaken w.o. ‘t Kaasmeisje in Oudewater.

  1. Kaasmarkt Gouda
  2. www.welkomingouda.nl/kaas/gouda-kaasmarkt
  3. Gouda Cheese Experience
  4. www.goudacheese-experience.com/nl/
  5. Kaasmarkt Woerden
  6. www.boerenmarktstad.nl/kaasmarkt/
  7. Cheese Experience | Kaaspakhuis in Woerden
  8. www.beleefwoerden.com/nl/locaties/2545122218/cheese-experience-kaaspakhuis-1
  9. Cheese Valley
  10. www.cheesevalleyholland.com/

Aad Kuiper

Afbeelding
Paasconcert in Benschop 1 uur geleden
Detail van de onderwijstentoonstelling in het Stadsmuseum.
Stadsmuseum opent nieuwe expositie 3 uur geleden
Een volle zaal met veel belangstellenden op de 'publieke tribune'.
Raadsinformatieavond over 't Bakkershuis trekt volle zaal 5 uur geleden
Afbeelding
Oecumenische Paaswake 6 uur geleden
Team Puzzelpoezen.
Puzzelkampioenschap in Dorpshuis De Vaart 19 uur geleden
Afbeelding
Bianca Tettero en de ReadShop 20 uur geleden
Suzanne Pruijssers vertelt de vele aanwezigen over de Palliatieve zorg.
Zorg rondom levenseinde bespreekbaar maken 21 uur geleden
Afbeelding
Kruiswegviering 21 uur geleden