Het onbekommerde meisjesleven (deel 2)

De komende drie afleveringen over het onbekommerde meisjesleven hebben we te danken aan de inbreng van Tilly, Bets en Geertje Vermeij. Zij nemen u in de komende drie afleveringen van ff z@ppen mee terug in de tijd naar hun onbekommerde jeugd rond het Rodezand in Oudewater.

Rodezand

Wij meisjes hadden ons speelterrein op en rond het Rodezand. Ons 'werkterrein' was rond de Grote Kerk, de Noord-IJsselkade, het Arminiusplein en het Papenhoef. Daar schuimden wij, de nichtjes Vermeij en een paar neefjes, dagelijks rond.

Het Papenhoef was voor ons nog een ruig en onontgonnen gebied, met vooraan het vijvertje, het duikertje, de mooie meidoornstruiken en de prachtige onlangs verdwenen treurwilg in de tuin van Verheul. Voorbij het huis van Verheul kwam er een dwarspad en als je je nog verder waagde, kwam je helemaal uit bij de 'boezemboer'. Links van het pad waren enkele volkstuinen. Onderaan de Hekendorperdijk, achter de tuin van Verheul met de treurwilg, lag aan het 'lage onderdijkkie' het land van boer Jan de Koning, in de volksmond Jan de Koei genoemd en daarachter lag de kwekerij van Wubben.

In de zomer lieten we ons eens lekker van de hoge dijk naar het 'onderdijkkie' rollen, ons niet realiserend dat daardoor het gras niet meer te maaien was door Jan de Koei. Ook likten we het schuim uit de melkbussen die langs de dijk stonden. Jan kwam furieus achter ons aan en ik hoor 'm nog roepen: "Ga bij je moeder in de blommentuin leggen rollen".

Rond het weeghuisje

Op het Arminiusplein speelden we 'bussie trappen' en 'wegkruipertie' rond het weeghuisje.

Op de voor het weeghuisje gelegen, nu nog bestaande weegbrug, werden af en toe, om ons onduidelijke redenen, vrachtwagens met lading gewogen. Dit gebeurde door de tegenover het weeghuisje wonende Jan Schinkel of zijn vrouw Anna Makaay.
Een geliefd tijdverdrijf van ons was het heen en weer raggen op de 'zwevende' weegbrug, onderwijl luidkeels ons strijdlied zingend: "Anna stond te wachten, te wachten op haar man, 's-nachts om 12 uren, daar kwam die schooier an! Anna ging naar boven, haalde 'n dikke stok, toen ze weer beneden kwam toen sloeg ze 'm op z'n kop!"
De tegenover wonende Anna kwam dan vaak woest het huis uit stieren, ons allerlei verwensingen naar het hoofd slingerend!
Of de weegbrug eronder heeft geleden weten we niet...

Weegbrug en weeghuisje

Het weeghuisje met weegbrug is gebouwd in 1929. Het was eigendom van de coöperatie in Willeskop. De brug had een relatie met de scheepvaart op de Hollandse IJssel. Hij diende om ladingen op wagens te wegen die van schepen kwamen of ingescheept zouden worden. Omdat de wagens steeds groter werden, werd de weegbrug steeds minder geschikt. Soms moesten aan de binnenzijde van de wielen onder de assen balken worden geplaatst om te kunnen wegen. De brug is tot omstreeks 1994 in gebruik gebleven, de laatste jaren ook om het gewicht van caravans te bepalen.

De IJsselkade

Dan verplaatsten we ons maar naar de IJsselkade, door ons het 'IJsseltie' genoemd, daar waren genoeg bedrijven om te bezoeken. Wasserij de Wit was nog volop in bedrijf. Zij wasten o.a. veel militaire kleding. We gooiden geregeld het kleine deurtje van de wasserij open en de grootste waaghalzen onder ons holden naar binnen en stortten ons zonder pardon in de grote hopen vuile legerkleding!

Dan ging het verder langs de timmermanswerkplaats van de firma Vermeij, maar daar liepen we maar door, bang op een confrontatie met je vader of een oom!

Vervolgens bereikten we de schuur van Jan Groeneweg. De winkel van Groeneweg aan het Rodezand verkoopt nog steeds het beste fruit van Oudewater!

In die tijd was het niet alleen een aardappel- en fruithandel maar ook nog een soort agentschap van Van Gend & Loos. De werkplaats met het ernaast gelegen kantoortje stond vaak open. Eén van ons bleef dan op de uitkijk staan en voor de ander was het een sport ondertussen in het kantoortje de handen vol te stempelen met stempels van Van Gend & Loos!

Ook hebben we eens in onze overmoed de bakfiets van Groeneweg losgemaakt, zodat deze op het randje van de IJsselkade zweefde. Dit werd ons niet in dank afgenomen en Jan beet ons woedend toe: "Ga bij je moeder de kachel uitpiesen". Centrale verwarming hadden we nog niet!

Het kerkplein

Rondom het kerkplein verzamelden we ons vaak bij het zogenaamde autobusstationnetje. Dit stond op de plaats waar nu de fietsenwinkel is. Dit stationnetje met stenen bankjes heeft vroeger dienst gedaan toen de paardentram nog over het Rodezand reed. Als je op de stenen bankjes ging staan en naar binnen loerde, zag je een oude spuitwagen van de brandweer staan.

Zeven jaar lang, van 1960 tot 1968 werd er gewerkt aan de restauratie van de Grote- of St. Michaëlskerk, de mooiste kerk en toren in de wijde omtrek!

Rond de toren stond een hoge schutting en één van ons is er nog wel eens overheen geklommen om midden op de dag aan het klokkentouw te gaan hangen! Ook toen bestonden er stoere meisjes! De toren stond lang in de steigers en Gerard Burger, van Woninginrichting Burger op het Rodezand, heeft het eens bestoken om in de donkere avond van steiger naar steiger omhoog te klimmen. Aan zijn gloeiende sigaret was te zien op welke hoogte hij was aanbeland!

Bronnen: Tilly, Bets en Geertje Vermeij, Rijksmonumenten.nl, ANWB.

De vorige afleveringen van ff z@ppen zijn gebundeld in vier delen. Daarbij is gebruik gemaakt van extra materiaal als aanvulling. De rijk geïllustreerde boekjes zijn voor e 17,50 in Oudewater te koop bij de Read Shop, de TIP en bij de schrijver zelf op De Cope 6. Eind 2020 is 'ff z@ppen deel 5' op de markt gekomen. Onder de titel 'Oudewater 1940-1945' staat dit deel geheel in het teken van de Tweede Wereldoorlog.

Wout van Kouwen